Όταν αναλογίζεται κανείς τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου, δεν είναι πάντα σαφές ότι στην παιδική μας ηλικία όλοι είχαμε ανάγκη την άνευ όρων αγάπη. Αυτή η ανάγκη εξυπηρετεί την υγιή μετέπειτα σχέση με τον εαυτό μας (αυτοεκτίμηση) και με τους άλλους αλλά και με την ίδια μας την ικανότητα να αγαπάμε με τη σειρά μας τα παιδιά μας άνευ όρων.
Επιπροσθέτως, δεν ξέραμε τότε ότι η παιδική μας ηλικία ήταν και η μοναδική μας ευκαιρία να νιώσουμε αυτή την αληθινή ικανοποίηση μέσα από το πρόσωπο της μητέρας ή του φροντιστή μας. Αν αυτό το “καθρέφτισμα” του εαυτού μας στο πρόσωπο του φροντιστή μας δεν μπόρεσε να συμβεί, για διάφορους λόγους, τότε μοιραία περνάμε όλη μας τη ζωή αναζητώντας αυτόν τον χαμένο καθρέφτη. Επειδή όμως εκείνος ο πρώτος καθρέφτης θα είναι πάντα απών, καθώς το παρελθόν δεν αλλάζει, περιπλανιόμαστε από υποκατάστατο σε υποκατάστατο χωρίς ποτέ να γεμίζουμε το πρωταρχικό κενό.
Μία τέτοια περίπτωση είναι και η διαρκής αναζήτηση του θαυμασμού των άλλων. Τα παιδιά που αναγκάστηκαν να αναπτύξουν “χαρισματικές” προσωπικότητες έτσι ώστε να εξασφαλίσουν την αγάπη των γονέων τους, είναι παιδιά που δεν έλαβαν την άνευ όρων αγάπη και προκειμένου να προσαρμοστούν στις συναισθηματικές συνθήκες δημιούργησαν έναν “ψευδή εαυτό” ο οποίος τους επέτρεψε να νιώσουν έστω και με πολύ αυστηρούς όρους, την αγάπη. Τέτοια παιδιά καταπίεσαν τα πραγματικά τους συναισθήματα, καθώς αυτά ήταν μη αποδεκτά, και τα απώθησαν από το συνειδητό κομμάτι της ψυχής τους.
Η ανάπτυξη του ψευδούς εαυτού οδηγεί ως επί το πλείστον, σε κατάθλιψη καθώς έχει χαθεί η επαφή του ατόμου με τον πραγματικό του εαυτό και τα αληθινά του συναισθήματα, τα οποία πολύ συχνά τα πνίγει κάτω από μία ψευδή ιστορία την οποία εξιστορεί στον εαυτό του για την παιδική του ηλικία. Στην πραγματικότητα όμως, πολύ συχνά τα αληθινά συναισθήματα εκείνης της περιόδου ήταν η μοναξιά, η απελπισία, ο θυμός κτλ.
Μόνο αν ανασύρει ο θεραπευόμενος τα αληθινά συναισθήματα του, βιώνοντας αναγκαστικά το πένθος για έναν χαμένο παράδεισο που έχει χαθεί μια για πάντα, θα μπορέσει να ελευθερωθεί και να αρχίσει να γνωρίζει τον αληθινό του εαυτό χωρίς να φοβάται να νιώσει όλα τα μέχρι τώρα απαγορευμένα συναισθήματα και ικανός να μπορέσει να προσφέρει τον εαυτό του στο δικό του παιδί ως ένα καθρέφτη καθαρό και σωτήριο.
- Η παραπάνω ανάλυση βασίζεται στο βιβλίο “Οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας”, της Alice Miller
